BLOG

Η ενδομητρίωση είναι μια σχετικά συχνή πάθηση με επίπτωση 5-10%στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και μπορεί να χαρακτηριστεί ως χρόνια κατάσταση με σημαντική τάση υποτροπής.Η πιθανότητα υποτροπής της ενδομητρίωσης  μετά από εγχείρηση έχει υπολογιστεί σε 20% μετά από 2 έτη και σε 40-50% μετά από 5 έτη (2). Επίσης είναι γνωστό ότι γυναίκες με ενδομητρίωση έχουν αυξημένη πιθανότητα υπογονιμότητας και πρόωρης μείωσης των ωοθηκικών τους αποθεμάτων(3).Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει πολύ σημαντική πρόοδος στις διαθέσιμες τεχνικές κρυοσυντήρησης ωαρίων, ωοθηκικού  ιστού και εμβρύων και πρόσφατες μετααναλύσεις έχουν δείξει ότι τα ποσοστά γονιμοποίησης, εμβρυικής ανάπτυξης και κλινικών κυήσεων είναι συγκρίσιμα μεταξύ κατεψυγμένων και φρέσκων ωαρίων και συνιστούν ότι η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι μια κλινικά αποτελεσματική μέθοδος (4,5) και γι΄αυτό αρκετοί συγγραφείς συνιστούν διατήρηση γονιμότητας σε γυναίκες με ενδομητρίωση πού πρόκειται να χειρουργηθούν (6,7). Δεν υπάρχουν μελέτες όσον αφορά το κόστος-όφελος της κρυοσυντήρησης των ωαρίων σε γυναίκες με ενδομητρίωση αλλά φαίνεται ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις γυναίκες με ενδομητρίωση και δεν έχουν καθοριστεί διεθνώς επαρκώς τα κριτήρια για το ποιες γυναίκες με ενδομητρίωση θα πρέπει να καταφεύγουν σε κρυοσυντήρηση ωαρίων.  Οι συγγραφείς μιας πρόσφατα δημοσιευθείσας μεταανάλυσηςσε έγκυρο διεθνές περιοδικό που ερευνά με βάση τα κριτήρια της μελέτης (8)ποιες γυναίκες με ενδομητρίωση θα πρέπει να καταφεύγουν σε κρυοσυντήρηση ωαρίων στα συμπεράσματα τους καταλήγουν στο ότι :

• Η κατάψυξη ωαρίων έχει αξία προεγχειρητικά κυρίως σε ασθενείς με αμφοτερόπλευρα ενδομητριώματα και σε
• Ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί στο παρελθόν για ενδομητρίωμα στην μια ωοθήκη και πρόκειται να χειρουργηθούν ξανά για ενδομητρίωμα στην άλλη ωοθήκη.

Σε μια πρόσφατα δημοσιευθείσα μελέτη σχετικά με το πόσοι γυναικολόγοι στη Γαλλία  και για σε ποιες περιπτώσεις συνιστούν σε γυναίκες με ενδομητρίωση να προβούν σε διατήρηση γονιμότητας (9) στα συμπεράσματα τους αναφέρουν ότι:

• 74% των γυναικολόγων στην Γαλλία θεωρούσαν σημαντική και εφάρμοζαν στην κλινική τους πρακτική μεθόδους διατήρησης γονιμότητας σε ασθενείς με ενδομητρίωση.
• Διατήρηση γονιμότητας πρόσφεραν σε ασθενείς με αμφοτερόπλευρα ενδομητριώματα και σε ασθενείς με υποτροπή ενδομητριώματος, ενώ μόνο το 33% προσέφερε διατήρηση γονιμότητας σε ασθενείς με ετερόπλευρα ενδομητριώματα.
• Η κρυοσυντήρηση ωαρίων ήταν η πιο συχνά προσφερόμενη μέθοδος διατήρηση γονιμότητας (87% των γυναικολόγων).

Η διατήρηση γονιμότητας σε συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών με ενδομητρίωση είναι ζωτικής σημασίας για την διατήρηση υψηλών προσδοκιών όσον αφορά την μελλοντική τους αναπαραγωγική ικανότητα και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στην συζήτηση αντιμετώπισης των ενδομητριωμάτων της ωοθήκης.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. Viganò P., Parazzini F., Somigliana E., Vercellini P. Endometriosis: epidemiology and etiological factors. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2004;18:177–200.
2. Guo SW. Recurrence of endometriosis and its control. Hum Reprod Update 2009;15:441–461.
3. Vercellini P., Viganò P., Somigliana E., Fedele L. Endometriosis: pathogenesis and treatment. Nat Rev Endocrinol 2014;10:261–275.
4. Potdar N., Gelbaya TA., Nardo LG. Oocyte vitrification in the 21st century and post-warming fertility outcomes: a systematic review and meta-analysis. Reprod Biomed Online 2014;29:159–176.
5. Cil AP., Bang H., Oktay K. Age-specific probability of live birth with oocyte cryopreservation: an individual patient data meta-analysis. Fertil Steril 2013;100:492–499.
6. Garcia-Velasco JA., Domingo J., Cobo A., Martínez M., Carmona L., Pellicer A. Five years’ experience using oocyte vitrification to preserve fertility for medical and nonmedical indications. Fertil Steril 2013;99:1994–1999.
7. Donnez J., Squifflet J., Jadoul P., Lousse JC., Dolmans MM., Donnez O. Fertility preservation in women with ovarian endometriosis. Front Biosci (Elite Ed) 2012;4:1654–1662.
8. Somigliana et al. Fertility preservation in womenwith endometriosis: for all, for some,for none?Human Reproduction, Vol.30, No.6 pp. 1280–1286, 2015.
9. Jourdain H., et al. Evaluation of physicians' practice patterns in France concerning fertility preservation in women with endometriosis. J Gynecol Obstet Hum Reprod2020 Nov 12;101985. doi: 10.1016/j.jogoh.2020.101985.